اثر تنش یخ زدگی بر نشت الکترولیت‌ها در اکوتیپ‌های شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)

نویسندگان

  • احمد نظامی عضو هیئت‌علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  • سیده محبوبه میرمیران دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
  • محمد کافی عضو هیئت‌علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده مقاله:

به‌منظور بررسی تحمل به سرمای گیاه شنبلیله، پژوهشی در سال زراعی 93-1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای موردبررسی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (23 شهریور، 23 مهر، 15 اسفند و 15 فروردین)، اکوتیپ در 10 سطح (آذری، اردستان، پابلند شمال، پاکوتاه شمال، شیراز، شیروان، مشهد، نیشابور، همدان و هندی) و دمای یخ‏زدگی در هفت سطح (شاهد، صفر، 3-، 6-، 9-، 12- و 15- درجه سانتی‏گراد) بودند. گیاهان در شرایط آب و هوایی طبیعی محیط رشد یافته و به سرما خو گرفتند سپس گیاهان کشت‌شده در شهریور و مهر در اواسط دی‌ماه و گیاهان کشت‌شده در اسفند و فروردین در اواسط اردیبهشت برای اعمال دماهای آزمایش به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. پس از اعمال تنش یخ‏ زدگی درصد نشت الکترولیت‏ها و سپس دمای کشنده 50 درصد نمونه‏ ها بر اساس درصد نشت الکترولیت‏ها تعیین شد. درصد بقای آن‌ها نیز پس از اعمال تنش یخ‏ زدگی و پس از چهار هفته رشد در گلخانه ارزیابی شد. هرچند در تمامی تاریخ‌های کاشت نشت الکترولیت‏ها تا دمای 6- درجه سانتی‏گراد تقریباً ثابت بود و با کاهش بیشتر دما روندی افزایشی داشت، ولی سرعت افزایش نشت در کاشت دهه دوم اسفند بیشتر از سایر تاریخ‌ها بود. به‌طوری‌که در این کاشت با کاهش دما از صفر به 15- درجه سانتی‏گراد درصد نشت الکترولیت‏ها حدود 71 درصد افزایش یافت.با وجود اینکه درصد نشت الکترولیت‏ها در تمامی اکوتیپ‌ها در کاشت دوم پاییزه و بهاره نسبت به کاشت اول کاهش یافت، کمترین و بیشترین کاهش ناشی از تأخیر در کاشت به ترتیب متعلق به اکوتیپ‌های همدان و اردستان بود.در همه اکوتیپ‌ها، گیاهان کاشت دوم در اغلب دماهای مورد مطالعه درصد نشت الکترولیت‌های کمتری نسبت به سایر کاشت‌ها داشتند. ازنظر شاخص LT50el نیز تاریخ کاشت دهه دوم مهرماه در اکوتیپ‌ها در مقایسه با سایر تاریخ‌های کاشت کمتر بود. به عبارتی کاشت زودتر اکوتیپ‌ها احتمالاً سبب افزایش حساسیت گیاه به سرما شده است. بیشترین و کمترین تحمل به یخ‌زدگی ازنظر این شاخص به ترتیب متعلق به اکوتیپ‌های نیشابور و آذری بود. بین 50 درصد کشندگی بر اساس نشت الکترولیت‌ها (LT50el) و بقا (*0.536- r=) همبستگی منفی و معنی‌داری مشاهده شد که بیانگر امکاناستفاده از این شاخص در ارزیابی خسارت تنش یخ‌زدگی در گیاه شنبلیله می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

In Vitro Anti-plasmodial activity of Trigonella foenum–graecum L.

Developing countries, where malaria is one of the most prevalent diseases, still rely on traditional medicine as a source for the treatment of this disease. For the present study, Trigonella foenum-graecum L. (fenugreek) were collected from Coimbatore, Tamilnadu, India. The test plant has been used in India by traditional healers for the treatment of fever as well as other diseases. The active ...

متن کامل

تأثیر سالیسیلیک اسید بر پارامترهای جوانه‌زنی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) تحت تنش شوری

شوری یک عامل محیطی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه از جوانه­زنی تا تولید میوه و دانه را کم و بیش تحت تأثیر قرار میدهد. جوانه­زنی یکی از بحرانی­ترین مراحل رشد گیاه در شرایط تنش شوری می­باشد. به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه­زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه­های گیاه دارویی شنبلیله تحت تنش شوری، آزمایشی در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً ت...

متن کامل

تأثیر سالیسیلیک اسید بر پارامترهای جوانه‌زنی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) تحت تنش شوری

شوری یک عامل محیطی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه از جوانه­زنی تا تولید میوه و دانه را کم و بیش تحت تأثیر قرار میدهد. جوانه­زنی یکی از بحرانی­ترین مراحل رشد گیاه در شرایط تنش شوری می­باشد. به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه­زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه­های گیاه دارویی شنبلیله تحت تنش شوری، آزمایشی در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً ت...

متن کامل

اثر سالیسیلیک اسید بر برخی واکنش های فیزیولوژیک گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graecum) تحت تنش شوری

این تحقیق به منظور بررسی اثرات غلظت­ های سالیسیلیک اسید (0، 5، 10، 15 و 20 میکرو­مولار) بر برخی واکنش­ های فیزیولوژیکی گیاه شنبلیله تحت تنش­ های متفاوت شوری (0، 50، 100، 150 و 200 میلی­مولار نمک NaCl) در شرایط کشت هیدروپونیک انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه باهنر کرمان اجرا گردید. نتایج نشان داد که در گیاهان تیمار شد...

متن کامل

اثر کودهای زیستی و آبیاری بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.)

به‌منظور بررسی اثر مدیریت آبیاری و تغذیه‌ای بر خصوصیات کیفی گیاه شنبلیله، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند، در بهار سال90-1389 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری (در سه سطح شامل آبیاری در هر 6، 9 و 12 روز) و کود زیستی (در چهار سطح شامل نیتروکسین، بیوسفر، قارچ‌های میکوریزای G. mosseae و G. intrar...

متن کامل

اثر کودهای زیستی و آبیاری بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.)

به‌منظور بررسی اثر مدیریت آبیاری و تغذیه‌ای بر خصوصیات کیفی گیاه شنبلیله، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند، در بهار سال90-1389 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری (در سه سطح شامل آبیاری در هر 6، 9 و 12 روز) و کود زیستی (در چهار سطح شامل نیتروکسین، بیوسفر، قارچ‌های میکوریزای G. mosseae و G. intrar...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 1

صفحات  185- 198

تاریخ انتشار 2018-04-11

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023